Eğitim psikolojisi modern bir bilim olarak ortaya çıkmadan çok önce de filozoflar insanların nasıl öğrendikleri, öğrenirken ve öğretirken ne düşündükleri ve ne yaptıkları gibi konularla ilgileniyorlardı. Örneğin antik Yunan filozofları Platon ve Aristoteles, günümüzde bile Eğitim Psikologları tarafından tartışılmakta olan “öğretmenlerin rolü”, “öğretmen ve öğrenci ilişkileri”, “öğretim yöntemleri”, “öğrenmenin doğası ve sıra-düzeni”, “öğrenmede duyguların rolü” gibi konuları tartışmış ve çeşitli görüşler öne sürmüşlerdi.
1500’lü yıllarda eğitimde uygulamanın önemi, eğitimde öğrencilerin ilgisinin dikkate alınması gerektiği, öğretimde bireysel farklılıkların kabul edilmesi, öğrencilerin birbirleriyle karşılaştırılarak değerlendirildiği rekabetçi bir değerlendirme yöntemi yerine öğrencinin kendi içindeki gelişiminin değerlendirilmesi gerektiği gibi konular gündeme getirilmiştir.
1600’lü yıllarda Çek düşünürü (ilahiyatçı, eğitimci, filozof) Johann Amos Comenius (1592-1670), eğitimin amacının mevcut bilgileri ezberlemek değil anlamak olduğunu, öğrenmede duyuların önemini vurguladı. Jean-Jacques Rousseau (1712–1778), Johann Heinrich Pestalozzi (1746-1827), Johann Friedrich Herbart (1776-1841) ve Friedrich Wilhelm August Froebel (1782-1852) gibi Avrupalı filozoflar da eserlerinde eğitimde aktivitenin, önceki deneyimlerin ve ilgilerin önemini vurguladılar. Bu görüşler günümüzde Eğitim Psikolojisi alanında yapılan araştırma bulgularıyla da desteklenmektedir.
Psikoloji, modern bir bilim olarak ortaya çıktığı tarihten itibaren eğitimle ve öğretmenlerle ilgilenmiştir. Örneğin ABD’de 1890’da psikolojiyi kuran William James, hemen sonra “Psikoloji Hakkında Öğretmenlerle Konuşmalar” (Talks to Teachers about Psychology) adıyla öğretmenler için bir dizi seminer vermiştir. Ülke genelinde yaz okullarında öğretmenlere verilen bu seminerler Atlantic Monthly Dergisinde yayınlanmış ve 1899 yılında kitap olarak basılmıştır. William James, tartışma yönteminin, proje ve etkinliklerin, laboratuvar deneylerinin, okumanın, yazmanın, öğretimde somut materyaller kullanmanın yararlarını vurgulayan oldukça modern görüşler öne sürmüştür.
William James’in öğrencisi olan G. Stanley Hall, Amerika Psikoloji Derneği’nin kurucusu ve ilk başkanıdır. Öğretmenler, Hall’ın çocukların dünyaya ilişkin anlayışlarını konu edindiği tezi için veri toplamasına yardım etmişlerdi. Hall, Amerika’da Çocuk İnceleme Hareketini başlatı ve çocuklar ve ergenlerle ilgili yazılar yazdı. Bir öğretmen olan kendi annesinin yaptığı gibi, bütün öğretmenleri çocukların gelişimini ayrıntılı bir biçimde gözlemlemeye ve kayıtlar tutmaya teşvik etti. Hall’un öğrencisi olan John Dewey de Chicago Üniversitesi’nde Laboratuar Okulu’nu kurmuş ve İlerici eğitim hareketinin öncüsü olmuştur.
William James’in bir diğer öğrencisi Edward Lee Thorndike, 1903’te ilk Eğitim Psikolojisi ders kitabını yazmış ve 1910 yılında da Eğitim Psikolojisi Dergisi (Journal of Educational Psychology) adıyla ilk dergiyi kurmuştur.
Yazının devamı için tıklayınız.